De ketenregeling is een wettelijke regeling die bedoeld is om de werknemer te beschermen tegen het misbruik van tijdelijke contracten. Het komt erop neer dat een werkgever niet oneindig veel tijdelijke contracten aan een werknemer mag aanbieden. Op een gegeven moment moet de werkgever een vast contract aanbieden. In de werkelijkheid komt er wel meer bij kijken. De belangrijkste regels en uitzonderingen van deze ketenregeling worden hieronder verder uitgelegd. We beantwoorden vragen als: wanneer een vast contract? Wat is een vast contract? Na hoeveel contracten een vast contract? Na hoeveel jaar een vast contract?
Wettelijke vereisten van de ketenregeling: wanneer een vast contract?
De ketenregeling is geregeld in art. 7:668a BW. Lid 1 van dit artikel geeft twee scenario’s waarin deze regeling van toepassing is:
- Wanneer er meerdere tijdelijke arbeidsovereenkomsten zijn aangegaan in een periode van drie jaar. Er mogen tussen de overeenkomsten tussenpozen zijn van maximaal zes maanden. Na maand 36 gaat de laatste overeenkomst over op een vast contract.
- Wanneer er meer dan drie tijdelijke arbeidsovereenkomsten zijn aangegaan, dan is de derde overeenkomst een overeenkomst voor onbepaalde tijd. Ook hier geldt dat er tussen de overeenkomsten tussenpozen mogen zijn van maximaal zes maanden.
Het belangrijkste principe van de ketenregeling is dus eigenlijk dat de keten van tijdelijke contracten niet te lang mag worden. Deze keten wordt doorbroken door tussenpozen van meer dan zes maanden. Zo lang de eventuele tussenpozen niet te lang zijn, eindigt de keten in een vaste arbeidsovereenkomst als er sprake is van een van de hierboven genoemde scenario’s.
Opvolgend werkgeverschap ketenregeling
Hoewel je zou verwachten dat het bij bovenstaand altijd gaat om dezelfde werkgever, kan deze regeling ook gelden in geval van verschillende werkgevers. Artikel 7:668a lid 2 leert ons dat de ketenregeling nog steeds van kracht is als werkgevers gezien kunnen worden als elkaars opvolgers. Denk aan dienstverbanden waarbij een werknemer bij beide werkgevers dezelfde of vergelijkbare taken uitvoert, of aan gevallen waarin een arbeidskracht eerst via een uitzendbureau werkt voor een werkgever en daarna in dienst wordt genomen door de werkgever.
Uitzonderingen op de ketenregeling
De ketenregeling kent een aantal uitzonderingen. Ten eerste geldt deze regeling alleen voor arbeidsovereenkomsten. Dit is belangrijk om te onthouden, want niet elke arbeidsrelatie kan worden aangemerkt als arbeidsovereenkomst. Een keten van tijdelijke arbeidsovereenkomsten wordt dus doorbroken als een tweede tijdelijke contract geen arbeidsovereenkomst is.
Hier lees je meer over wat een arbeidsovereenkomst precies is
De tweede uitzondering betreft een arbeidsovereenkomst van hoogstens drie maanden die onmiddellijk volgt na een arbeidsovereenkomst van 36 maanden of meer. Deze tweede overeenkomst gaat dan niet over op een vast contract.
Daarnaast kan bij CAO (collectieve arbeidsovereenkomst) worden afgeweken van de ketenregeling, volgens artikel 7:668a leden 5 en 6. In een CAO staan afspraken over de arbeidsvoorwaarden in een bepaald(e) sector of gebied. Zo is in de CAO voor het Omroeppersoneel bepaald dat er maximaal drie tijdelijke contracten kunnen worden aangegaan in 24 maanden. Dit kan worden uitgebreid tot zes contacten in 48 maanden, indien is vastgesteld dat de intrinsieke aard van de bedrijfsvoering van een functie dit vereist.1
Er is verder nog een uitzondering voor tijdelijk terugkerend arbeid. Dit betreft werk dat maximaal negen maanden per jaar gedaan kan worden, doordat het seizoensgebonden is bijvoorbeeld. Voor zulk arbeid geldt dat de tussenpozen bij CAO worden teruggebracht naar drie maanden in plaats van zes. Dit betekent dat een keten van tijdelijke contracten wordt verbroken bij een tussenpoos van vier maanden.2
Belangrijk voor de werknemer: wanneer een vast contract?
Controleer goed of een CAO van toepassing is op jouw contract. Het kan zijn dat er een afwijkende ketenregel geldt. Ga na of de lengte van de keten anders is dan in de wet (6 maanden). Zo weet je wanneer je je kunt beroepen op jouw rechten.
Verder is het belangrijk om zeker te zijn dat er sprake is van een arbeidsovereenkomst. De vereisten voor een arbeidsovereenkomst staan in artikel 7:610 BW, maar de jurisprudentie leert ons dat een freelance overeenkomst in bepaalde omstandigheden ook als een arbeidsovereenkomst gezien kan worden. De feitelijke verhouding tussen ‘werkgever’ en ‘werknemer’ is dus even belangrijk als wat op papier is afgesproken.
Belangrijk voor de werkgever: opvolgend werkgeverschap
Ook voor de werkgever is het belangrijk te weten of een CAO van toepassing is op het contract dat gesloten wordt met de werknemer. Zo weet je namelijk of je werkt met de juiste termijnen.
Daarnaast is het belangrijk om een goed overzicht te houden op de termijnen van de arbeidscontracten, ook in verband met jouw aanzegplicht. De aanzegplicht houdt in dat een werkgever minimaal een maand voor het einde van een tijdelijke arbeidsovereenkomst zijn werknemer moet vermelden of zijn dienstverband eindigt of niet. Als je hier als werkgever niet aan voldoet, dien je jouw werknemer te vergoeden.
Tenslotte is het goed te onthouden dat de keten niet hoeft te beginnen bij jou als werkgever. Zoals eerder genoemd kan het voorkomen dat een keten van tijdelijke arbeidsovereenkomsten begint bij een werkgever die gezien kan worden als jouw voorganger. Een manier om hier een goed beeld over te krijgen is om het arbeidsverleden van je werknemer met hem of haar te bespreken. Zo weten jullie beiden welke rechten en plichten jullie toekomen.
1 Artikel 6 lid 2 CAO voor het Omroeppersoneel
2 Artikel 7:668a lid 5.
Over Sem: Sem Bakker is advocaat bij Backstage Legal en heeft ruime ervaring met het adviseren en procederen in de rechtsgebieden arbeidsrecht, intellectueel eigendomsrecht en privacy en werkt regelmatig voor cliënten uit de muziekindustrie. Sem is ook actief als bestuurslid in de Popcoalitie en als muzikant. Hij maakt onder de naam Six Def tracks die regelmatig gebruikt worden voor Amerikaanse series zoals Californication en Suits. Sem was vanaf midden jaren negentig ruim tien jaar actief als basgitarist en componist in de gitaarband Caesar. Caesar bracht vier albums uit, won een zilveren harp en trad veel op in binnen- en buitenland, waaronder op festivals als Lowlands en Pinkpop.