Advocaat Sem Bakker over het concurrentiebeding: hoe werkt het en kun je er onderuit?

by admin | Nov 17, 2021 | GastBlog

Sem Bakker is muzikant én advocaat met een specialisatie in Arbeidsrecht, Intellectueel Eigendom & Privacy. Eens in de zoveel tijd schrijft hij een blog voor The Music Recruiters over juridische zaken waar je als professional goed van op de hoogte dient te zijn. In deze eerste editie spijkert Sem je kennis bij over de proeftijd.

Wat is een concurrentiebeding?

Een concurrentiebeding is een beding waarbij je als werknemer wordt beperkt om na het einde van de overeenkomst in dezelfde branche bij een andere werkgever in dienst te gaan of voor jezelf te beginnen. Bij overtreding hiervan heb je niet alleen ruzie met je oude werkgever, maar hangt er vaak ook nog eens een fikse boete boven het hoofd. Uiteraard kan dit een grote beperking op je vrijheid en inkomen hebben. Daarom heeft de wetgever bepaald dat een concurrentiebeding slechts onder strikte voorwaarden mogelijk is. In deze blog zal worden ingegaan op die voorwaarden en zal een aantal andere punten worden besproken die van belang zijn bij een concurrentiebeding.

Wat zijn de voorwaarden van een concurrentiebeding?

Er zijn drie voorwaarden aan verbonden:

• Ten eerste moet de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd zijn aangegaan. In een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd kan een concurrentiebeding slechts worden opgenomen indien uit de bij dat beding opgenomen schriftelijke motivering van de werkgever blijkt dat het beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen.
• Ten tweede moet het beding schriftelijk overeen zijn gekomen met de werkgever. Juist omdat een concurrentiebeding zo beperkend kan zijn voor de werknemer, is van belang dat de werknemer goed de consequenties heeft kunnen overwegen en hier uitdrukkelijk mee instemt. Een concurrentiebeding overeenkomen bij een cao kan dus niet. Over het algemeen zal het beding ook niet geldig zijn als het in een uitgebreide bijlage verstopt zit. Let wel op als werknemer: het beding is wel geldig als je een arbeidsovereenkomst tekent die verwijst naar een cao of andere arbeidsvoorwaardenregeling waarin het beding is opgenomen! Altijd goed de kleine lettertjes van de arbeidsovereenkomst lezen dus. De eis dat een concurrentiebeding schriftelijk moet worden aangegaan, geldt overigens opnieuw indien een wijziging van de arbeidsverhouding van zo ingrijpende aard is, dat het beding aanmerkelijk zwaarder gaat drukken.
• Het derde vereiste voor de geldigheid is dat de werknemer meerderjarig is.

Let dus op, dit soort bedingen worden dus pas echt relevant bij vaste contracten en als ze duidelijk zwart op wit staan. En bij een minderjarige, alleen als de wettelijke vertegenwoordiger meetekent.

Hoe wordt deze afgesloten en hoe kan je er onderuit?

Het beding kan bij het aangaan, tijdens de duur en bij gelegenheid van het eindigen van de arbeidsovereenkomst worden gesloten tussen werkgever en werknemer. Als werknemer moet je je er dus van bewust zijn dat elke keer dat je gedurende je dienstverband iets tekent, je aan een concurrentiebeding vast kan zitten! Ben je het achteraf toch eens niet met het getekende beding? Dan biedt artikel 7:653 twee mogelijkheden voor de werknemer om onder het beding uit te komen:

• De werkgever kan aan een concurrentiebeding geen rechten ontlenen, indien het eindigen of niet voortzetten van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werkgever.
• De rechter kan een concurrentiebeding geheel of gedeeltelijk vernietigen op grond dat, in verhouding tot het te beschermen belang van de werkgever, de werknemer door dat beding onbillijk wordt benadeeld. Bij de beoordeling zal de rechter met name kijken naar de duur, regio, werkzaamheden en de hoogte van de boete.

Het kan dus zijn dat een werkgever vergeten is om een concurrentiebeding op te nemen bij een opvolgende arbeidsovereenkomst, of dat het einde van de arbeidsovereenkomst voor een groot deel aan haar te wijten is. Ook kan het zijn dat het beding vaag is geformuleerd. Hierin schuilen allemaal mogelijkheden om onder zo’n clausule uit te kunnen komen

Wat is er verder van belang bij een concurrentiebeding?

Voor de werknemer:

Als werknemer is het goed om te weten dat als het niet lukt om onder het concurrentiebeding uit te komen, je de rechter ook nog zou kunnen verzoeken dat de werkgever een passende vergoeding betaalt. Op die manier kan je toch nog worden gecompenseerd voor de belemmering die je ondervindt van het beding.

Het kan zijn dat naast het klassieke concurrentiebeding ook varianten voorkomen in de overeenkomst, zoals een relatiebeding. Zo’n relatiebeding verbiedt om met relaties van de werkgever zaken te doen en kan net als een concurrentiebeding een grote belemmering zijn als je weg wil bij je werkgever. Check de overeenkomsten die je tekent dus ook op variaties die vergelijkbare gevolgen hebben!

Voor de werkgever:

Voor de werkgever is het van belang dat begrippen als de ‘duur’, ‘regio’, en ‘werkzaamheden’ voldoende worden ingevuld en afgebakend. Hoe ruimer deze begrippen zijn omschreven, hoe sneller de rechter geneigd zal zijn om op verzoek van de werknemer het beding te vernietigen of te matigen. Om een voorbeeld te geven: een concurrentiebeding van langer dan een jaar wordt doorgaans als onredelijk (of eigenlijk onbillijk, in juristentaal) beschouwd. Ook zal de rechter er niet snel in mee gaan als in het beding staat dat een salesmanager bij zijn volgende werkgever geen enkele functie als ‘verkoper’ mag bekleden, ongeacht het product. Dat zou immers betekenen dat je je beroep helemaal niet meer uitvoeren.

Let dus ook op relatiebedingen en zorg dat het beding duidelijk en op maat gesneden is!

Recap

Heb je een vraag over concurrentiebeding? Stuur vooral een mailtje, wij helpen je graag verder.

Over Sem:

Sem Bakker is advocaat bij Backstage Legal en heeft ruime ervaring met het adviseren en procederen in de rechtsgebieden arbeidsrecht, intellectueel eigendomsrecht en privacy en werkt regelmatig voor cliënten uit de muziekindustrie. Sem is ook actief als bestuurslid in de Popcoalitie en als muzikant. Hij maakt onder de naam Six Def tracks die regelmatig gebruikt worden voor Amerikaanse series zoals Californication en Suits. Sem was vanaf midden jaren negentig ruim tien jaar actief als basgitarist en componist in de gitaarband Caesar. Caesar bracht vier albums  uit, won een zilveren harp en trad veel op in binnen- en buitenland, waaronder op festivals als Lowlands en Pinkpop.